Ҳәр қандай ғәрезсиз мәмлекет сыяқлы Өзбекстан Республикасы өзиниң тийкарғы нызамы менен белгиленген байрақ, герб ҳәм гимнине ийе. Мәмлекетлик белгилердиң бар екенлиги Өзбекстанның әмелдеги ғәрезсизлигин тастыйықлайды. Өзбекстан Республикасы мәмлекетлик ғәрезсизлигиниң белгилери муқаддес есапланып, оларды ҳәр кандай жол менен кемситиў нызамда белгиленген тәртипте жуўапкершиликке тартылады.
Мәмлекет нышанларының бири болған байрақ бул өзлигимизди билдиреди, миллийлигимизди раўажландырады, соның менен бирге, байрақ бул басқа нышанлар менен биргеликте Өзбекстан Республикасының паспорты десекте болады. Себеби байрақ, гимн, герб бул мәмлекетимиздиң ғәрезсиз екенлигин билдириўши ҳүжжет болып табылады.
Өзбекстан Республикасы байрағы халықаралық қатнасықларда Өзбекстан Республикасының тымсалы болады. Ол мәмлекет ғәрезсизлиги, суверенитети белгиси есапланады.
Өзбекстан Республикасының 1992-жылы 8-декабрде қабыл етилген Конституциясының 5-статьясында байрақ мәмлекет белгиси есапланады.
Ҳәзирги күнде рәсмий белгиленген Өзбекстан Республикасы мәмлекетлик байрағы бундай статусқа 1991-жылы 18-ноябрде еристи. Сол күни Республика Олий Кенгаши тәрепинен 407-XII-санлы «Өзбекстан Республикасының мәмлекетлик байрағы ҳаққында»ғы нызамы қабыл етилди.
Мәмлекет байрағы оның реңи, дүзилиси, эмблемалары өз басымшалық пенен белгиленбейди. Олар мәлим бир мәниде, белгили бир әҳмийетке ийе болыўы керек.
Өзбекстан Республикасының мәмлекетлик байрағы туўры мүйешли борлат болып, ол аспан көк, ақ ҳәм жасыл реңлердиң үш горизонталь жолақларынан ибарат. Байрақтың узынлығы – 250 сантиметрге, кеңлиги ени – 125 сантиметрге тең. Аспан көк рең, ақ рең ҳәм жасыл реңли жолақларының ени бирдей, ҳәр бири 40 сантиметрге тең.
Өзбекстан Республикасының мәмлекетлик байрағының ортасындағы ақ реңли жолақтың шетлеринен кеңлиги 2,5 сантиметрге тең қызыл реңли сызықлар өткерилген.
Өзбекстан Республикасының мәмлекетлик байрағының жоқарғы бөлиминдеги аспан көк реңинде ақ реңли жаңа ай ҳәм он еки ақ реңли бес қырлы жулдыз сәўлеленген. Ақ реңли жаңа ай ҳәм он еки ақ реңли бес қырлы жулдыздың сәўлелениўи аспан көк реңли жолақтың ортасынан 70*30 сантиметрге тең етип жайластырылған. Ақ реңли жаңа ай вертикал ҳалатта оң тәрепи сапқа қаратылған, оннан 20 сантиметр аралықта жайластырылған болып, диаметри 30 сантиметрли көлемде болады.
Он еки ақ реңли бес қырлы жулдыздың диаметри 6 сантиметрли шеңберге сыяды, шеңберлер арасындағы аралық 6 сантиметр.
Жулдызлар төмендеги тәртипте жайласады: жоқары қатарда үшеў, орта қатарда төртеў ҳәм төменги қатарда бес жулдыз. Төменги қатардағы жулдызлар жаңа айдың пәски ушынан 3,5 сантиметр аралықта жайласады.
Байрақтың аспан көк рең түри-аспан ҳәм тынық суўдың, сондай-ақ, жер ҳәм аспандағы тиришилик дереклериниң белгиси есапланады, мәлим болғанындай уллы Әмир Темур мәмлекетиниң байрағы да ҳаўа рең болған.
Ақ рең болса – тынышлық ҳәм пәклик тымсалы. Байрағымыздағы ақ рең жас ғәрезсиз мәмлекетимиздиң асып өтиўи лазым болған жолдың айқын ҳәм жарқын болыўы ушын жақсылық тымсалы сыпатында қойылған.
Байрақтың қызыл реңдеги жоллары -ҳәр бир тири жан яки адам қан тамырындағы күшли турмыслық күшлердиң, тиришиликтиң көриниси.
Жасыл рең болса-тәбияттың тымсалы, гүллеп-жаснап атырған турмыс ҳәм өнимдарлықтың белгиси, байрақтағы ярым ай-өзбек халқының көп әсирлик дәстүрлерине муўапық келеди. Себеби жаңа ай ҳәм жулдызлар ашық аспанның тынышлықтың белгиси болып есапланады.
Он еки саны әййемнен халықларымыз арасында жетиклик тымсалы болып келген, сонлықтан да байрағымызға он еки жулдыздың сүўрети түсирилген.
Халықаралық майданда мәмлекетлик байрақ Өзбекстан Республикасының рәсмий делегацияларының сырт еллерге сапарларында, халықаралық шөлкемлерде, конференцияларда, пүткил жер жүзилик көргизбелерде, спорт жарысларында Өзбекстан Республикасын танытады.
«Өзбекстан Республикасының мәмлекетлик байрағы ҳаққында»ғы Нызамының 5-статьясының 2-пунктине муўапық:
Олий Мажлис палаталарының;
Министрлер Кабинетиниң;
Өзбекстан Республикасы Конституциялық судының, Жоқары Судының;
Республика мәмлекетлик басқарыў уйымларының;
Өзбекстан Республикасы Бас прокуратурасының;
Мәмлекетлик қәўипсизлик хызметиниң;
Өзбекстан Республикасы Орайлық банкиниң;
Өзбекстан Республикасы Есап палатасының;
Қарақалпақстан Республикасы Жоқарғы Кеңеси ҳәм Министрлер Кеңесиниң;
жергиликли мәмлекетлик ҳәкимият уйымлары, суд, прокуратура уйымларының имаратларында, мәжилислер залында турақлы түрде көтериледи.
Сондай-ақ усы жоқарыда көрсетилген уйымлардың басшылары яки лаўазымлы шахслары, Өзбекстан Республикасы дипломатиялық ўәкилханаларында, консуллық мекемелери, халықаралық шөлкемлер жанындағы ўәкилханалар баслықларының хызмет ханаларында мәмлекет байрағы нызамда белгиленген жағдайларда көтериледи.
Өзбекстан Республикасының Президентин сайлаў, Өзбекстан Республикасы Олий Мажлисиниң Нызамшылық палатасы депутатларын, Сенат ағзаларын, Қарақалпақстан Республикасы Жоқарғы Кеңеси депутатларын, халық депутатлары уәлаятлық, районлық, қалалық Кеңеслердиң депутатларын сайлаў ямаса референдум күнлери даўыс бериў имаратлары ҳәм ханаларда нызамда белгиленген жағдайларда көтериледи.
Халықаралық ҳуқық нормаларына муўапық мәмлекет байрағы шет еллердеги дипломатиялық ўәкилханалар имаратларында, Президент, Бас министр ҳәм басқа да жоқары лаўазымлы шахслар түскен теңиз ҳәм дәрья кемелерине де көтериледи.
Өзбекстан Республикасының Мәмлекетлик байрағы жайларда үлкен кирер аўыздың төбесинде ямаса буның ушын қолайлы орында, ямаса кийдирилетуғын сапта, ямаса флагштокта көтериледи, бунда байрақтың сабы жайдың фасады менен қоса 45 градустан аспайтуғын мүйешти пайда етеди.
Көтерилген мәмлекетлик байрақтың борлаты жерден ең кеминде 2,5 метр бәлентликте болыўы тийис.
Өзбекстан Республикасы байрағы менен бир ўақытта басқа мәмлекет байрағы көтерилсе Өзбекстан байрағы (бинаның алдыңғы тәрепине қарап турғанда) оң тәрепинен, басқа мәмлекеттиң байрағы шеп тәрепинен көтерилиўи керек.
Жуўмақлап айтқанда, мәмлекетимиз нышанлары бизиң өтмишимиз, бүгинги күнимиз ҳәм уллы келешегимиздиң белгиси. Мәмлекетимиз байрағы бизиң мақтанышымыз, ар-намысымыз, абырайымыз. Оны ҳүрмет етиў ҳәр бир инсанның миннети.
